5 กิจกรรมผู้สูงอายุติดเตียงแก้เบื่อ ลดซึมเศร้า ให้ผู้ป่วยอารมณ์ดี – MyLuck Nursing Home

5 ไอเดียชวนผู้ป่วยติดเตียงทำกิจกรรมเพลิน ๆ ไม่ซึม ไม่เบื่อ

ผู้ป่วยติดเตียงมักเผชิญกับปัญหาความเบื่อหน่ายและภาวะซึมเศร้า เนื่องจากต้องใช้ชีวิตบนเตียงเป็นเวลานาน การไม่มีกิจกรรมทำให้ทั้งร่างกายและจิตใจเสื่อมถอยเร็วขึ้น ผู้ป่วยบางรายอาจรู้สึกโดดเดี่ยวหรือหงุดหงิดง่าย จนอาจแสดงพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อตนเองหรือผู้ดูแลได้ การชวนผู้ป่วยทำ กิจกรรมบำบัดผู้ป่วยติดเตียง ที่เหมาะสมจะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกเพลิดเพลิน ไม่ซึม ไม่เบื่อ ลดพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ และยังช่วยให้การดูแลเป็นไปอย่างราบรื่นขึ้น ดังนั้นบทความนี้จึงขอแนะนำ 5 ไอเดียกิจกรรมผู้สูงอายุติดเตียง ที่ทั้งสนุก เพลิดเพลิน และอิงหลักการทางการแพทย์ เพื่อเสริมสร้างสุขภาพกายใจให้ผู้ป่วยติดเตียงอย่างปลอดภัย

1. กิจกรรมกระตุ้นสมอง (Brain Exercise)

การกระตุ้นการทำงานของสมองเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ผู้ป่วยติดเตียงไม่จมอยู่กับความคิดด้านลบ กิจกรรมฝึกสมองหรือ เกมฝึกสมองสำหรับผู้สูงวัย ช่วยชะลอการเสื่อมของความจำและเพิ่มความสดชื่นของจิตใจ ผู้ดูแลอาจชวนผู้ป่วยเล่นเกมง่าย ๆ บนเตียง เช่น เกมจับคู่ภาพ, ต่อจิ๊กซอว์, เกมบวกเลขง่าย ๆ หรือเกมปริศนาคำทายต่าง ๆ ที่ไม่ซับซ้อนเกมเหล่านี้กระตุ้นให้ผู้ป่วยใช้ความคิดและสมาธิ เป็นการบริหารสมองผ่านความสนุกสนาน นอกจากนี้ยังอาจให้ผู้ป่วยได้อ่านหนังสือพิมพ์หรือหนังสือเสียง ฟังนิทานที่ลูกหลานเล่าให้ฟัง หรือร่วมร้องเพลงที่คุ้นเคย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นการ กิจกรรมผู้สูงอายุในบ้าน ที่ช่วยฝึกสมองและความจำไปพร้อมกับสร้างความเพลิดเพลินใจให้ผู้ป่วยติดเตียงไม่รู้สึกเบื่อหน่าย

2. ดูแลจิตใจผู้ป่วยติดเตียงให้สดใส

สภาพจิตใจที่ดีคือกุญแจสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยติดเตียงมีกำลังใจต่อสู้กับโรค การดูแลด้านอารมณ์ควรมาจากความอบอุ่นและเข้าใจของผู้ดูแล ญาติควรหาโอกาสพูดคุยให้กำลังใจผู้ป่วยสม่ำเสมอ ถามไถ่ความรู้สึกและรับฟังอย่างเข้าใจโดยไม่ตัดสิน พร้อมทั้งใช้น้ำเสียงนุ่มนวลเป็นมิตร สิ่งเหล่านี้ช่วยลดความรู้สึกโดดเดี่ยวและทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าตนยังมีคุณค่าอยู่เสมอ กิจกรรมง่าย ๆ ที่ช่วยฟื้นฟูใจผู้ป่วย เช่น เปิดเพลงเบา ๆ ที่ผู้ป่วยชอบให้ฟังร่วมกัน ดูรายการโทรทัศน์หรือละครที่เคยโปรดปราน หรือชวนดูรูปถ่ายเก่า ๆ ในอัลบั้มแล้วร่วมรำลึกถึงความหลัง วิธีนี้จะกระตุ้นให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกและยิ้มได้กับความทรงจำดี ๆ อีกครั้ง นอกจากนี้ การชวนผู้ป่วยเขียนไดอารี่สั้น ๆ จดบันทึกประจำวันก็เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้ถ่ายทอดความในใจ ช่วยผ่อนคลายความเครียดและความวิตกกังวลลงได้ กำลังใจจากครอบครัวบวกกับกิจกรรมที่เยียวยาจิตใจเหล่านี้จะช่วยให้ผู้ป่วยติดเตียงมีอารมณ์แจ่มใส ไม่ซึมเศร้าหงุดหงิดง่าย ลดโอกาสเกิดการทำร้ายตนเองหรือโวยวายใส่ผู้ดูแลลงอย่างชัดเจน

3. กิจกรรมกลุ่มและการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม

การได้อยู่ท่ามกลางผู้อื่นหรือทำกิจกรรมร่วมกับคนใกล้ชิดจะช่วยลดความเหงาและความเครียดของผู้ป่วยติดเตียงที่ต้องนอนอยู่กับที่เป็นเวลานาน ความรู้สึกถูกตัดขาดจากสังคมเป็นปัจจัยหนึ่งที่นำไปสู่ภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยติดเตียง ฉะนั้น ผู้ดูแลควรหาวิธีสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคมให้ผู้ป่วย เช่น จัด กิจกรรมผู้สูงอายุ ร่วมกับคนในครอบครัว ให้ลูกหลานมาเยี่ยมและพูดคุยเล่นเกมกับผู้ป่วยบ่อย ๆ หากผู้ป่วยสื่อสารไม่ได้ การนั่งอยู่เป็นเพื่อน จับมือ พูดคุยหรือเปิดเพลงให้ฟังก็ช่วยให้เขารู้สึกอบอุ่นใจขึ้นได้ นอกจากนี้อาจพาผู้ป่วยมีส่วนร่วมใน กิจกรรมกลุ่ม ที่เหมาะสมตามสภาพร่างกาย เช่น ถ้าผู้ป่วยพอขยับแขนได้ อาจชวนเล่นเกมส์กลุ่มเล็ก ๆ อย่างส่งบอลเบา ๆ ตามกำลัง หรือร้องเพลงหมู่ร่วมกับสมาชิกครอบครัว สำหรับผู้ป่วยที่อยู่ในสถานดูแลหรือ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ผู้ดูแลมืออาชีพมักจัด ตารางกิจกรรมศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ให้ผู้ป่วยทุกวันอยู่แล้ว เช่น กิจกรรมสันทนาการยามบ่าย กลุ่มบำบัด หรืองานเลี้ยงเล็ก ๆ ในโอกาสต่าง ๆ การได้พบเจอและทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นแม้เล็กน้อยจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ลดความรู้สึกโดดเดี่ยวลง ส่งผลดีต่อสุขภาพจิตของผู้ป่วยในระยะยาว

(TIP: ขณะทำกิจกรรมใด ๆ อย่าลืมดูแลความปลอดภัยของผู้ป่วยเสมอ จัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม ป้องกันผู้สูงอายุหกล้ม หรืออุบัติเหตุอื่น ๆ เช่น ล็อกล้อเตียง/รถเข็นให้แน่นหนา และมีผู้ดูแลอยู่เคียงข้างอย่างใกล้ชิด)

4. งานอดิเรกเบา ๆ และกิจกรรมยามว่างที่ผู้สูงวัยชอบ

การมี งานอดิเรกผู้สูงวัย จะช่วยให้ผู้ป่วยติดเตียงรู้สึกเพลิดเพลินและมีเป้าหมายเล็ก ๆ ในแต่ละวัน กิจกรรมยามว่างควรปรับให้เหมาะกับความสนใจเดิมของผู้ป่วยและข้อจำกัดด้านร่างกาย เช่น หากผู้ป่วยเคยชอบทำสวน อาจจัดกระถางเล็ก ๆ ไว้ข้างเตียงให้ท่านได้ลองรดน้ำต้นไม้ หรือตัดแต่งใบไม้ไปพลาง ๆ เพื่อให้รู้สึกยังได้ทำสิ่งที่รักอยู่ หรือหากผู้ป่วยเคยชอบอ่านหนังสือ แต่สายตาไม่อำนวย อาจเปลี่ยนเป็นฟังหนังสือเสียงหรือให้ลูกหลานอ่านหนังสือให้ฟังเป็นกิจวัตร งานอดิเรกด้าน ศิลปะบำบัด ก็เป็นอีกทางเลือกที่ดี เช่น ให้ผู้ป่วยลองวาดรูประบายสีตามจินตนาการ, พับกระดาษโอริกามิ, ร้อยลูกปัดทำเครื่องประดับเล็ก ๆ, ถักไหมพรม หรือทำการ์ดอวยพรอย่างง่าย กิจกรรมเหล่านี้นอกจากจะฝึกกล้ามเนื้อมือและสายตาแล้ว ยังเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้แสดงออกทางความคิดสร้างสรรค์และอารมณ์อย่างอิสระ ผลลัพธ์คือผู้ป่วยรู้สึกสนุก ภูมิใจในผลงานของตัวเอง เพิ่มความมั่นใจและลดความเครียดลงได้ นอกจากนี้ การทำงานอดิเรกร่วมกับผู้อื่น เช่น ชวนหลานตัวน้อยมาวาดรูประบายสีข้าง ๆ คุณตาคุณยาย ก็จะยิ่งช่วยสานสัมพันธ์ในครอบครัวและสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นใจให้ผู้ป่วยมากขึ้น

5. สันทนาการเพื่อฟื้นฟูอารมณ์และผ่อนคลายร่างกาย

กิจกรรมสันทนาการที่ช่วยผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจจะมีส่วนสำคัญในการฟื้นฟูอารมณ์ของผู้ป่วยติดเตียงที่อาจเครียดสะสมจากความเจ็บป่วย กิจกรรมประเภทนี้เช่น ดนตรีบำบัด – การเปิดเพลงโปรดหรือบทสวดมนต์เบา ๆ ให้ผู้ป่วยฟัง เป็นการสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายและลดความวิตกกังวลได้ดี หรือ กลิ่นบำบัด – ใช้น้ำมันหอมระเหยกลิ่นที่ผู้ป่วยชอบ (เช่น ลาเวนเดอร์) ภายในห้อง เพื่อให้รู้สึกสงบและนอนหลับสบายมากขึ้น อีกกิจกรรมหนึ่งที่ทำได้ง่ายคือ การนวดสัมผัสเบา ๆ หรือทำสปาเล็ก ๆ ให้ผู้ป่วย เช่น นวดมือ นวดเท้า ขยับข้อเท้า-ข้อมือเบา ๆ ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและลดอาการตึงของกล้ามเนื้อ เมื่อร่างกายสบายขึ้นอารมณ์ของผู้ป่วยก็จะดีตามไปด้วย ผู้ดูแลอาจชวนผู้ป่วยทำกายบริหารเบา ๆ บนเตียงตามศักยภาพร่วมด้วย เช่น ยกแขนขึ้นลง หมุนข้อเท้า หรือให้นั่งห้อยขารับแดดอ่อนยามเช้าในห้องที่อากาศถ่ายเท สิ่งเหล่านี้จะช่วยทั้งฟื้นฟูร่างกาย ป้องกันภาวะแทรกซ้อนอย่างข้อยึดติด และยังช่วยปรับอารมณ์ผู้ป่วยให้แจ่มใส ลดความซึมเศร้าได้อีกทางหนึ่ง หลังทำกิจกรรมสันทนาการต่าง ๆ แล้ว อย่าลืมชมเชยหรือขอบคุณผู้ป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อให้ท่านรู้สึกภูมิใจและเห็นคุณค่าในตัวเอง วิธีนี้จะช่วยเสริมสร้างทัศนคติในทางบวกและทำให้ผู้ป่วยมีกำลังใจใช้ชีวิตต่อไปอย่างมีหวัง

การชวนผู้ป่วยติดเตียงทำกิจกรรมเพลิดเพลินต่าง ๆ ตาม ไอเดียทั้ง 5 ข้างต้น ไม่ว่าจะเป็นการเล่น เกมฝึกสมอง, งานอดิเรก, ดนตรีบำบัด หรือการพูดคุยให้กำลังใจ ล้วนมีส่วนช่วยเติมคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วย ลดความซึมเศร้า คลายเหงา และป้องกันปัญหาพฤติกรรมรุนแรงที่อาจเกิดจากความท้อแท้สิ้นหวังได้ ผู้ดูแลควรเลือกกิจกรรมที่เหมาะกับความสนใจและความสามารถของผู้ป่วยแต่ละราย และทำอย่างสม่ำเสมอควบคู่ไปกับการดูแลทางการแพทย์ เมื่อผู้ป่วยได้รับทั้งการดูแลร่างกายและจิตใจอย่างครบถ้วนก็จะมีความสุขและอาการโดยรวมดีขึ้น

หากครอบครัวไหนไม่สะดวกดูแลผู้ป่วยติดเตียงตลอดเวลา MyLuck Nursing Home ซึ่งเป็นศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและผู้ป่วยติดเตียง ก็มีโปรแกรม กิจกรรมบำบัดผู้ป่วยติดเตียง โดยทีมผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจของผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิดทุกวัน ผู้ป่วยจะได้รับการฟื้นฟูด้วยกิจกรรมที่เหมาะสมตามหลักการแพทย์ควบคู่ไปกับการพยาบาลอย่างมืออาชีพ ทำให้ครอบครัวมั่นใจได้ว่าคนที่คุณรักจะไม่เหงาหรือซึมเศร้า พร้อมมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้